Patates ne zaman ve nasıl ekilmeli, hangi koşullar gerek?

Patates Ekim Zamanı

• Ilıman iklimlerde (örneğin, Türkiye'nin birçok bölgesinde) ekim genellikle Şubat sonundan Nisan başına kadar yapılabilir. Toprak sıcaklığının 7-10°C civarında olması idealdir.
• Soğuk bölgelerde, toprağın don riski geçtikten sonra, Mart-Nisan aylarında ekim yapılmalıdır.
• Sıcak iklimlerde, sonbahar ekimi de mümkündür, örneğin Eylül-Ekim aylarında, böylece patatesler kış aylarında yetişir.

• Toprak hazırlığı: Ekimden önce toprak iyice işlenmeli, gevşetilmeli ve organik madde (örneğin, kompost veya iyi yanmış gübre) eklenmelidir. Toprağın pH'ı 5.0-6.0 arasında olmalıdır, asidik topraklar patates için uygundur.
• Tohum seçimi: Sertifikalı, hastalıksız tohumluk patatesler tercih edilmelidir. Büyük patatesler kesilebilir, ancak her parçada en az bir veya iki "göz" (filizlenme noktası) bulunmalıdır. Kesimden sonra, parçaların bir gün kurumasına izin verin.
• Ekim derinliği ve aralığı: Tohum patatesler, toprak yüzeyinden 10-15 cm derine, gözler yukarı bakacak şekilde yerleştirilmelidir. Sıralar arasında 60-75 cm, bitkiler arasında ise 25-30 cm mesafe bırakılmalıdır. Bu, bitkilerin yayılması ve havalanması için gereklidir.
• Ekim yöntemi: Elle veya makineyle ekim yapılabilir. Küçük bahçelerde, çapa veya bel kullanarak sıralar açılabilir. Ekimden sonra, toprak hafifçe kapatılır ve sulanır (ancak aşırı sulamadan kaçının).
• Bakım: Bitkiler büyüdükçe, "yükseltme" işlemi yapılmalıdır; bu, bitkilerin etrafına toprak ekleyerek yumruların güneşten yeşillenmesini önlemektir. Ayrıca, yabani ot kontrolü ve düzenli sulama önemlidir.

• İklim: Patates, serin ve ılıman iklimleri tercih eder. Optimum büyüme sıcaklığı 15-20°C'dir. Sıcaklık 25°C'nin üzerine çıkarsa, yumru oluşumu yavaşlar. Don, bitkilere zarar verebilir, bu nedenle ekim zamanı iyi ayarlanmalıdır.
• Toprak: İyi drene edilmiş, gevşek ve kumlu-tınlı topraklar idealdir. Ağır killi topraklar, yumruların şeklini bozabilir ve çürümeye neden olabilir. Toprakta yeterli organik madde olması, verimi artırır.
• Sulama: Patates, düzenli sulama gerektirir, özellikle çiçeklenme ve yumru oluşumu dönemlerinde toprağın nemli kalması önemlidir. Ancak aşırı sulama, mantar hastalıklarına yol açabilir, bu nedenle damla sulama sistemleri tavsiye edilir.
• Gübreleme: Azot, fosfor ve potasyum içeren dengeli bir gübreleme programı uygulanmalıdır. Aşırı azot, yeşil aksamı artırabilir ama yumru verimini düşürebilir. Ekim öncesi toprak analizi yaparak, besin ihtiyaçları belirlenebilir.
• Işık: Patates, güneşli veya yarı gölgeli alanları sever. Günlük en az 6-8 saat güneş ışığı, fotosentez ve yumru gelişimi için gereklidir.
• Hastalık ve zararlı kontrolü: Patates mildiyösü, yaprak bitleri veya patates böceği gibi sorunlara karşı önlem alınmalıdır. Rotasyon (aynı yere ardışık yıllarda ekim yapmama) ve organik pestisitler kullanılabilir.